Page 41 - MEE Signaal

Knelpunten
Burgers met een toenemende zorgbehoefte of met een intensieve ondersteuningsvraag en bijvoor- beeld een (mogelijke) verstandelijke beperking, worden in meer of mindere mate gedwongen een beroep te doen op de Wlz. Hiervoor kunnen ver- schillende redenen zijn (al dan niet in combinatie) :
de gemeente of zorgverzekeraar is van me- ning dat de Wmo of zorgverzekering een grote ondersteuningsvraag of burgers met bepaalde aandoeningen niet hoeft te ondersteunen;
de gemeente of zorgverzekeraar kent de toe- gangscriteria van de Wlz onvoldoende (perma- nent toezicht, 24-uurs zorg nabijheid) en beseft niet dat niet alle burgers met een grote zorg- behoefte daarop een beroep kunnen doen;
ten onrechte wordt een Wlz-aanvraag als voorwaarde gehanteerd bij Wmo-aanvragen van cliënten met een grote ondersteuningsbehoefte. De Wlz is voorliggend, maar het eisen van een afwijzing van de Wlz als voorwaarde voor het krijgen van zorg uit de Wmo, leidt tot onwense- lijke situaties;
doordat passende zorg in de Wmo ontbreekt, zoals beschermd wonen voor mensen met een lichte verstandelijke beperking, proberen men- sen die via de Wlz te krijgen.
Een gevolg is onder meer dat vertraging op- treedt in het realiseren van de benodigde zorg. Verder is dit voor cliënten, familie, eventueel betrokken cliëntondersteuners en CIZ onno-
dig belastend. Eerder is door de Nationale Ombudsman gewezen op ‘afwentelgedrag’
door gemeenten en zorgverzekeraars (Rapport Zorgen voor burgers, mei 2018). Ook het CIZ geeft aan dat er sprake is van onrealistische Wlz-aanvragen, zoals voor jongeren die uit de Jeugdwet komen en een nieuwe plek nodig heb- ben (En dan ben je volwassen. Onderzoek naar de leeftijdsgrens van de jeugdhulpplicht, AEF rapport, november 2018).
De verschillen in de eigen bijdrage tussen de verschillende wetten (Zorgverzekeringswet, Wmo en Wlz) zijn onevenredig groot. Zeker bij gelijk- blijvende zorg bij overgang van het ene financiële kader naar het andere, is het voor burgers moei- lijk te begrijpen dat zij daarvoor een hogere eigen bijdrage gaan betalen.
Maar ook bij verandering in de ondersteunings- vraag - en daarmee in de geboden zorg - zijn de financiële gevolgen van die overgang naar de Wlz voor burgers vérstrekkend. Vaak zijn burgers hier niet vooraf over geïnformeerd en wordt hun in- stemming gevraagd voor een Wlz-aanvraag, waar- van zij de consequenties niet kunnen overzien.
Oplossingen
Een goede kennis en interpretatie van de toegangs- criteria Wlz bij gemeenten en zorgverzekeraars kan onrealistische Wlz-aanvragen voorkomen. Dit vraagt mogelijk om wijzigingen in de gemeente- lijke beleidsregels en in de uitvoeringsregels van zorgverzekeraars, en om scholing van medewer- kers. Verder kan een goede beschikbaarheid van onafhankelijke cliëntondersteuning - met kennis van de Wlz - eraan bijdragen dat onnodige (aan- vraag)procedures moeten worden doorlopen.
Een goede informatievoorziening aan cliënten over zorginhoudelijke en financiële consequenties van een overgang van zorgverzekering en Wmo naar Wlz kan vervelende verrassingen en financiële problemen voorkomen.
Het kabinet heeft in 2018 de adviescommissie ‘Toekomst zorg thuiswonende ouderen’ ingesteld. Deze is ook gevraagd aandacht te besteden aan de gevolgen van overgangen tussen stelsels en te kijken naar mogelijkheden om niet uit te leggen verschillen tussen de domeinen weg te nemen, zoals verschillen in de eigen bijdrage. De commis- sie brengt eind 2019 advies uit. Deze adviezen zijn voor een grotere groep relevant dan alleen voor ouderen.
Overige casuïstiek
41